คำนาม

1. คำนาม

คำนาม คือ คำที่ใช้เรียกชื่อคน สัตว์ สิ่งของ  สถานที่ ทั้งที่เป็นสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต ทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม เช่น ครู แมว โรงเรียน วิทยุ ความร้อน ความดี น้ำ ต้นไม้ นักเรียน

คำนามแบ่งออกเป็น 5 ชนิด ดังนี้

      1.1 สามานยนาม  

สามานย แปลว่า ทั่วๆไป หมายถึง  คำนามที่ใช้เรียกชื่อทั่วไป เช่น คน วัด นก ชาวนา ปลา เป็นต้น สามานยนามนี้มีทั้ง สามานยนามใหญ่ คือ บอกชื่อกว้างๆและสามานยนามย่อย คือบอกชื่อที่แคบลง เช่น คน เป็นสามานยนามใหญ่ ส่วน จีน ไทย ญี่ปุ่น เป็นสามานยนามย่อย รวมกันเป็นคนจีน คนไทย คนญี่ปุ่น หรือนก เป็นสามานยนามใหญ่ ส่วนดุเหว่า เอี้ยง กระจาบ เป็นสามานยนามย่อย รวมกันเป็น นกดุเหว่า นกเอี้ยง นกกระจาบ ซึ่งก็ถือว่าเป็นสามานยนามอยู่

     1.2  วิสามานยนาม

วิสามานยนาม คือ นามที่ใช้เป็นชื่อเฉพาะ สำหรับใช้เรียกชื่อคน สัตว์ สิ่งของ และสถานที่ เพื่อให้รู้ชัดว่าเป็นคนใด สัตว์ใด สิ่งใดและที่ใด แต่เพียงคนเดียว ตัวเดียว สิ่งเดียว และแห่งเดียว ทั้งนี้เพื่อให้แจ่มแจ้งขึ้นและไม่ปะปนกับนามชนิดอื่นๆ ดังตัวอย่าง

ชื่อคน เช่น กำชัย ทองหล่อ อุปกิตศิลปสาร

                                    ชื่อสัตว์ เช่น ไชยานุภาพ  สีหมอก

                                    ชื่อสิ่งของ เช่น ฟ้าฟื้น โมกขศักดิ์

                                     ชื่อสถานที่ เช่น ศิริราช  ธาตุทอง

ข้อสังเกต   คำวิสามานยาม เวลาใช้มักจะต้องมีคำสามานยนามนำหน้า เช่น นายกำชัย  ทองหล่อ  ช้างไชยานุภาพ ม้าสีหมอก  ดาบฟ้าฟื้น หอกโมกขศักดิ์ วัดธาตุทอง

    1.3 อาการนาม

อาการนาม คือ คำนามที่แสดงสิ่งที่เป็นนาม ทางกาย วาจา และความรู้สึกทางจิตใจ จะมีคำว่า “ การ” หรือ “ความ” นำหน้า เช่น การเล่น การละคร ความดี ความสุข ความงาม ความรู้ การนอน

     1.4 สมุหนาม

สมุหนาม คือ คำนามบอกหมวดหมู่ของคำสามัญหรือสามานยนามที่มารวมกันอยู่กันมากๆ เช่น คณะบุคคล  กลุ่มนักเรียน หมู่ลูกเสือ  กองทหาร เหล่าทหารปืนใหญ่ พวกกรรมกร สมาคมผู้ปกครอง โขลงช้าง ฝูงนก คำว่า คณะ กลุ่ม หมู่ กอง เหล่า พวก สมาคม โขลง ฝูง จัดว่าเป็น “สมุหนาม” หรือคำนามบอกหมวดหมู่ จะเห็นได้ว่าสมุหนามนั้นจะอยู่หน้านามเสมอ แต่ถ้าไปอยู่หลังนามจะเป็นลักษณนามหรือนามบอกลักษณะ เช่น ทหารกองหนึ่ง คำว่า”กอง”เป็นลักษณนาม

     1.5 ลักษณนาม

ลักษณนาม คือ คำนามที่บอกลักษณะของนามที่อยู่ข้างหน้าเพื่อแสดงชนิดหมู่ สัณฐาน จำนวนอาการของนามนั้นๆให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ในหนังสือหลักภาษาไทยของพระยาอุปกิตศิลปสาร ได้แบ่งคำลักษณนามออกได้ดังนี้
1. ลักษณนามบอกชนิด เช่น รูป ตน คน ตัก เลา เรือน
2. ลักษณนามบอกหมวดหมู่ เช่น กอง ฝูง โรง สำรับ วง ตับ
3. ลักษณนามบอกสัณฐาน เช่น วง แผ่น ผืน แท่ง ก้อน อัน
4. ลักษณนามบอกจำนวน และมาตรา เช่น คู่ โหล กุลี ชั่ง หาบ เกวียน
5. ลักษณนามบอกอาการ เช่น รูป จีบ มวน มัด ม้วน กำ ฟ่อน
6. ลักษณนามซ้ำชื่อ เช่น บ้าน วัด จังหวัด เมือง ประเทศ ทวีป

ตัวอย่าง

กงล้อ1วง ,กบ 2 ตัว , กระจก 1 บาน , กระดาน 1 แผ่น , ขลุ่ย 1 เลา, ขวาน 1 เล่ม, คาถา 1 บท ,จาน 1 ใบ

 ที่มา : วิเชียร เกษประทุม. (2557). หลักภาษาไทย. นนทบุรี: สำนักพิมพ์พ.ศ.พัฒนา.