คำวิเศษณ์

5. คำวิเศษณ์

คำวิเศษณ์ คือ คำที่ทำหน้าที่ประกอบคำหรือขยายคำอื่น ได้แก่ คำนาม คำสรรพนาม คำกริยา หรือคำวิเศษณ์ เพื่อบ่งชี้ลักษณะต่างๆ เช่น ชนิด สัณฐาน ขนาด สี กลิ่น รส เสียง สัมผัส อาการ นอกจากนี้ยังบ่งชี้สถานที่ ปริมาณ จำนวน เป็นต้น คำวิเศษณ์แบ่งออกเป็น 10 ประเภท ดังนี้

 5.1 ลักษณะวิเศษณ์ [ลัก-สะ-หนะ-วิ-เสด] คือ คำวิเศษที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อบอกลักษณะ ซึ่งหมายรวมถึงสิ่งที่สัมผัสได้ด้วยหู จมูก ลิ้น ผิวหนัง เพื่อบอกชนิด สัณฐาน ขนาด สี กลิ่น รส เสียง สัมผัส  อาการ ซึ่งสามารถแยกย่อยได้ดังนี้

1) บอกชนิด เช่น ดี ชั่ว อ่อน ดิบ แก่ หนุ่ม สาว

ตัวอย่าง : วัวแก่ชอบกินหญ้าอ่อน

2) บอกสัณฐาน เช่น ดี กลม รี แบน แป้น เหลี่ยม ราบ

ตัวอย่าง : ทหารเดินเป็นวงกลม

3) บอกขนาด เช่น เล็ก ใหญ่ โต กว้าง แคบ สูง ต่ำ อ้วน ผอม

ตัวอย่าง : บ้านของนายอำเภอหลังใหญ่

4) บอกสี เช่น ขาว ดำ แดง เหลือง เขียว น้ำเงิน ชมพู

ตัวอย่าง : นักเรียนสวมเสื้อสีขาว

  5.2 กาลวิเศษณ์ [กาน-ละ-วิ-เสด] คือ คำวิเศษณ์ที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อบอกเวลา เช่น เช้า สาย บ่าย เย็น ค่ำ ดึก เดี๋ยวนี้ แต่ก่อน กลางวัน กลางคืน

ตัวอย่าง : คุณปู่ตื่นแต่เช้า รถยนต์ออกเวลาเที่ยง เจ้าภาพเลี้ยงอาหารกลางวัน

 5.3 สถานวิเศษณ์ [สะ-ถาน-นะ-วิ-เสด] คือคำวิเศษณ์ที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อบอกสถานที่ เช่น ไกล ใกล้ หน้า หลัง เหนือ ใต้ ซ้าย ขวา บน ล่าง ห่าง ชิด ริม ขอบ

ตัวอย่าง : ลูกเสือเดินทางไกล บ้านฉันอยู่ใกล้ รถช้าชิดซ้าย

  5.4 ประมาณวิเศษณ์ [ ประ-มา-นะ-วิ-เสด] คือคำวิเศษณ์ที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อบอกปริมาณ เช่น มาก น้อย จุ ทั้งหมด ทั้งสิ้น ครบ หลาย ตัวเลขบอกจำนวน

ตัวอย่าง : คนอ้วนมักกินจุ รู้มากยากนาน รู้น้อยพลอยรำคาญ

 5.5 นิยมวิเศษณ์ [นิ-ยม-วิ-เสด] คือ คำวิเศษณ์ที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อบอกชี้เฉพาะได้แน่นอนชัดเจนลงไป เช่น นี่ โน่น นั่น นั้น โน้น แน่นอน เอง เฉพาะ

ตัวอย่าง : อาคารนี้ทาสีขาว สุนัขตัวนั้นไล่ไก่

ฉันทำกับข้าวเอง ร้านตัดผมหยุดเฉพาะวันพุธ

 5.6 อนิยมวิเศษณ์ [อะ-นิ-ยม-วิ-เสด] คือ คำวิเศษณ์ที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อบอกความไม่เฉพาะเจาะจงลงไปและไม่ได้เป็นคำถาม เช่น ใคร อะไร ไหน ทำไม

ตัวอย่าง : เธอจะพักบ้านหลังไหนก็ได้

สิ่งใดไม่สำคัญเท่าความสามัคคี

 5.7 ปฤจถาวิเศษณ์ [ปริด-ฉา-วิ-เสด] คือคำวิเศษณ์ที่ประกอบคำอื่นเพื่อบอกเนื้อหาหรือแสดงความสงสัย เช่น ใคร อะไร ไหน ทำไม อย่างไร

ตัวอย่าง : คุณแม่จะไปไหน วันนี้เธอทำอะไรบ้าง

 5.8 ประดิชญาวิเศษณ์ [ประ-ดิด-ยา-วิ-เสด] คือ คำวิเศษณ์ที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อแสดงการตอบรับเป็นควาทสละสลวยของภาษาหรือแสดงความเป็นกันเองของคู่สนทนา เช่น ครับ คะ ค่ะ จ๊ะ จ้ะ จ๋า ขา

ตัวอย่าง : คุณพ่อมีแขกมาหาค่ะ

แม่จ๋าแม่ไปไหนมาจ๊ะ

 5.9 ประติเสธวิเศษณ์ [ประ-ติ-เสด-วิ-เสด] คือคำวิเศษณ์ที่ใช้ประกอบคำอื่นเพื่อบอกความปฏิเสธ ไม่ยอมรับหรือห้าม เช่น มิ มิได้ ไม่ได้ ไม่ใช่ อย่า หาไม่ บ่

ตัวอย่าง : คนไม่รักชาติของตนเป็นคนคบไม่ได้

เธออย่าพูดเรื่องนี้ให้ใครฟังนะ

 5.10 ประพันธวิเศษณ์ [ประ-พัน-ทะ-วิ-เสด] คือคำวิเศษณ์ที่ประกอบคำอื่นหรือคำวิเศษณ์เพื่อเชื่อมประโยคให้มีความเกี่ยวข้องกัน

ตัวอย่าง : รถคันนี้ดีไม่กินน้ำมัน (ประกอบวิเศษณ์-ดี)

เธอสวยมากซึ่งดูไม่เบื่อเลย (ประกอบวิเศษณ์-มาก)

 ที่มา : วิเชียร เกษประทุม. (2557). หลักภาษาไทย. นนทบุรี: สำนักพิมพ์พ.ศ.พัฒนา.