6. คำสันธาน
“สันธาน” แปลว่า การต่อหรือเครื่องต่อ คำสันธานจึงหมายถึง คำที่ใช้เชื่อมต่อถ้อยคำให้ติดต่อเป็นเรื่องเดียวกัน
หน้าที่ของคำสันธาน คำสันธานทำหน้าที่เป็นบทเชื่อม 4 อย่างคือ
6.1 เชื่อมคำกับคำให้ติดต่อกัน เช่น
-อ่านกับเขียนเป็นทักษะที่สำคัญในภาษาไทย
-ฉันพบเงินและทองอยู่ในหีบ
-เขาเลี้ยงไก่ เป็ด ห่าน และนก (ละ สันธานและข้างหน้าที่ซ้ำกัน)
6.2 เชื่อมประโยคกับประโยคให้ติดต่อกัน เช่น
-สามีเดินข้างหน้าและภรรยาเดินข้างหลัง
-เขาชอบแกงเห็ดแต่ฉันชอบแกงจืด
-เพราะเขาเป็นคนมีน้ำใจทุกคนจึงรักเขา
-เธอมาทำงานหรือเธอมาเล่น
6.3 เชื่อมข้อความกับข้อความให้สัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกัน
-ขึ้นชื่อว่าทรัพย์ย่อมเป็นสิ่งที่พึงปรารถนา แต่เราจะหามาได้ต้องอาศัยความพยายาม เหตุฉะนั้นความพยายามจึงเป็นบ่อเกิดของการได้มาซึ่งทรัพย์
6.4 เชื่อมความเพื่อให้สละสลวย เช่น
-อันว่าทรัพย์สมบัตินั้นเป็นของนอกกาย ตายแล้วก็เอาไปไม่ได้
-คนเราก็ต้องผิดพลาดกันบ้างเป็นเรื่องธรรมดา
-อย่างไรก็ตามฉันต้องช่วยเขาให้ได้
คำสันธานนั้นไม่จำเป็นต้องอยู่ระหว่างคำ ระหว่างประโยค หรือระหว่างความเสมอไป จะสอดลงไว้ในที่แห่งใดก็ได้ อาจจะอยู่หน้า กลาง หรือหลังประโยคก็ได้ และจะใช้คำกี่คำก็ได้แล้วแต่เหมาะสม คำสันธานนั้นมีทั้งเป็นคำคำเดียว เช่น และ กับ แต่ หรือเข้าคู่กัน เช่น ครั้น..จึง เพราะ..จึง ทั้ง..และ หรือเป็นกลุ่มคำ เช่น อย่างไรก็ดี หรือมิฉะนั้น
คำสันธานแบ่งออกได้หลายชนิด
- .สันธานเชื่อมความคล้อยตาม เช่น กับ และ ก็ได้ ก็ดี ทั้ง ทั้ง..ก็ ทั้ง..และ ทั้ง..กับ ก็ จึง ครั้น..จึง ครั้น..ก็ เมื่อ..ก็ พอ..ก็
ตัวอย่าง : วิรัชกับวิบูลย์ทำกับข้าว ยานี้ใช้กินก็ได้ทาก็ได้ พอฝนตกฉันก็นอน
วันนี้ทั้งฝนก็ตกทั้งแดดก็ออก ทั้งเธอและฉันต้องช่วยกันรดน้ำต้นไม้
2. สันธานเชื่อมความขัดแย้ง เช่น แต่ แต่ว่า แต่ทว่า ถึง..ก็ กว่า..ก็
ตัวอย่าง : เขาแต่งตัวดีแต่ไม่สนใจการเรียน ปากเขาร้ายแต่ทว่าใจเขาดี
ถึงเขาเป็นนักมวยฉันก็ไม่กลัว กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้
3. สันธานเลือกความที่เลือกเอา เช่น หรือ มิฉะนั้น ไม่เช่นนั้น หรือมิฉะนั้น หรือไม่ก็ ไม่..ก็
ตัวอย่าง : เธอจะเรียนหรือเธอจะเล่น คุณต้องทำงานมิฉะนั้นต้องลาออก
ไม่พี่ก็น้องต้องไปรับคุณปู่ อ่านหนังสือไปหรือไม่ก็นอนเสีย
4. สันธานเชื่อมความเป็นเหตุเป็นผลกันเช่น จึง เพราะ..จึง เพราะฉะนั้นจึง ฉะนั้น..จึง ดังนั้น..จึง
ตัวอย่าง : เขาป่วยเป็นไข้หวัดจึงขาดเรียน
เพราะเขาเป็นคนขยันทำงานเขาจึงมีฐานะดี
เขาเป็นคนเห็นแก่ตัวเพราะฉะนั้นจึงไม่มีใครคบเขา
เขาไม่อยากเกี่ยวข้องกับใครฉะนั้นเขาจึงอยู่คนเดียว
มีผู้ลักลอบตัดไม้ทำลายป่าดังนั้นน้ำจึงท่วมทุกปี
5. สันธานเชื่อมข้อความต่างตอนกัน เช่น สันธานชนิดนี้จะใช้เชื่อมข้อความที่กล่าวถึงตอนหนึ่งจบแล้ว กับข้อความที่จะกล่าวอีกตอนหนึ่งให้สัมพันธ์กัน เช่น ฝ่าย ส่วน ฝ่าย ว่า อนึ่ง อีกประการหนึ่ง
ที่มา : วิเชียร เกษประทุม. (2557). หลักภาษาไทย. นนทบุรี: สำนักพิมพ์พ.ศ.พัฒนา.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น